A rite of passage
Οι «διαβατήριες τελετουργίες» αποτελούν ένα διαπολιτισμικό στοιχείο επιτρέποντας την ενσωμάτωση των ατόμων -που βρίσκονται σε ένα μεταβατικό στάδιο- στην κοινωνία του δικαιώματος, του καθήκοντος και της ευθύνης. Θα σας προκαλέσει έκπληξη αλλά ακόμα και στην εποχή μας, μέσα στο αστικό περιβάλλον, συνεχίζονται αυτές οι δραματοποιημένες παραστάσεις «μύησης» με την συμμετοχή σε θρησκευτικές και εθιμικές τελετές, σε κοινωνικές περιστάσεις όπως το δώρο από τους γονείς προς τα παιδιά τους με την αποφοίτηση από το σχολείο, την αποδοχή του εφήβου ως συνομιλητή κ.λπ.
Η ανθρωπολόγος Margaret Mead (1901-1978) μελέτησε κατά την παραμονή της στο νησί Ta’u του συμπλέγματος των νησιών της Σαμόα, τις συνήθειες, την ανάπτυξη, την κοινωνικοποίηση και τις ιδιαιτερότητες των ιθαγενών εφήβων κοριτσιών του νησιού καταγράφοντας τις σκέψεις και τις παρατηρήσεις των ερευνών της στο βιβλίο σταθμό «Coming of age in Samoa» που εκδόθηκε το 1928 και έμελλε να ανοίξει νέους ορίζοντες για την επιστήμη της ανθρωπολογίας. Με την εργασία αυτή, η Mead αμφισβήτησε κατεστημένες θεωρίες σχετικά με την κοινωνική θέση, την σεξουαλικότητα, το κοινωνικά «αποδεκτό», αναδεικνύοντας την διαπολιτισμική σχετικότητα της «κανονικότητας». Το concept του παιχνιδιού μοιάζει να έχει ξεπηδήσει από το κεφάλαιο «The experience and individuality of the average girl» αυτού του βιβλίου.
Stand by me
Θα είμαι ειλικρινής μαζί σας. Αυτή είναι η δεύτερη επαφή μου με ένα «Atelier» παιχνίδι. Παρακολουθούσα την εξέλιξη του franchise, όπως και πολλών άλλων, αλλά δεν υπήρχε αυτό το «ιδιαίτερο» για να με παρακινήσει να το δοκιμάσω. Πριν μερικά χρόνια απέκτησα το «Atelier Sophie: The Alchemist of The Mysterious Book» στο PSVita το οποίο αποτέλεσε και την είσοδό μου στον κόσμο τους. Ήταν αρκετά ενδιαφέρον, πρωτόγνωρο για τα δεδομένα και τις εμπειρίες μου. Πριν λίγους μήνες είδα με ιδιαίτερο ενδιαφέρον gameplay trailer του «Atelier Ryza: Ever Darkness & the Secret Hideout» και ομολογώ ότι ενθουσιάστηκα. Ήθελα να αποκτήσω προσωπική άποψη ως αυτόπτης και αυτήκοος παίκτης για να διαλυθούν οι όποιες προκαταλήψεις μου άφησε το προηγούμενο παιχνίδι της σειράς. Πολλά στοιχεία εκείνου του παιχνιδιού θα εντοπίσετε και εδώ αλλά με σημαντικές διαφορές με τις οποίες ουσιαστικά «ξανασυστήνεται» σε παλιούς και νέους gamers.
Με το «Ryza» αναπόφευκτα θα αναπολήσετε την ξεγνοιασιά των παιδικών σας χρόνων. Η κάθε ηλικία, άλλωστε, έχει την ιδιαίτερη μυρωδιά της, για να παραφράσω λίγο και τον Βάρναλη. Τότε, η φαντασία είχε αντίκρισμα με το «επικό» να προηγείται της εμπειρίας, οι ξεχαρβαλωμένες εξορμήσεις της ατελεύτητης καλοκαιρινής ραστώνης εναποθέτονταν θριαμβολογώντας στις δημοφιλείς και μεταμομεσονύχτιες, συνήθως, εξιστορήσεις της παρέας ή συνωστίζονταν στις σχολικές εργασίες για «φανταστικά» ταξίδια και περιπέτειες του σαββατοκύριακου σε χωριά και εξοχές. Ήταν η εποχή της δημιουργίας μιας «ιδιωτικής» βιογραφίας η οποία ερχόταν σε ρήξη με την εκδοχή της επικρατούσας πραγματικότητας και της στανικής «δημόσιας» βιογραφίας. Η δευτερογενής κοινωνικοποίηση με την αναζήτηση προσωπικής ταυτότητας ερχόταν σε εσωτερική σύγκρουση με τα προσκόμματα της πρωτογενούς κοινωνικοποίησης του οικογενειακού κύκλου και του κοινωνικού ζήλου. Στην ιστορία μας, η παρέα των φίλων προέρχεται από προβληματικές και πολλές φορές αυταρχικές οικογένειες· θα ζήσουμε και θα αναρωτηθούμε για τις ανησυχίες των χαρακτήρων έχοντας σαν δεδομένο τους καταπιεστικούς γονείς της Reisalin Stout –ή Ryza όπως η ίδια προτιμάει να την αποκαλούν-, τον εθισμένο στο αλκοόλ πατέρα του Lent και τον μόνιμα αναβλητικό και δειλό Tao. Ίσως οι εικόνες αυτές να είναι γνώριμες σε κάποιους αφού όλοι είχαμε στην παρέα μας παιδιά με αντίστοιχα προβλήματα που μας προσγείωναν στην σκληρή πραγματικότητα ενώ ταυτόχρονα εκείνα ήθελαν να δραπετεύσουν από αυτή.
Awe and sensibility
Τα γραφικά είναι πανέμορφα anime stylized και όσο και αν έψαξα δεν εντόπισα κάτι που να βρίσκεται εκτός concept τόσο αισθητικά όσο και τεχνικά. Ζωηρά χρώματα, ανοιχτά τοπία πλημμυρισμένα από eye candies, καθαρός ορίζοντας και όλα αυτά δομημένα με την λαχτάρα της αναμονής για την επικείμενη εξερεύνηση. Αρχαίοι ναοί, ερείπια-κατάλοιπα χαμένων πολιτισμών, ζούγκλες, σπηλιές και οάσεις, ημιβυθισμένα καράβια και παραλίες, εξάπτουν τη φαντασία μέχρι να τα εξερευνήσετε σαν άλλο μέλος των «Goonies»! Η μουσική κινείται στη γνωστή chill out-zen jrpg κλίμακα διατηρώντας χαμηλούς τόνους ακόμα και στις μάχες όπου επικρατεί μια «δημιουργική ένταση». Τα voice over αποδίδονται αποκλειστικά στην ιαπωνική γλώσσα αποτυπώνοντας τον συναισθηματικό κόσμο και την εφηβική έκσταση που κινείται στα όρια του μυστικισμού. Τα ειδικά εφέ στις μάχες συνοδευόμενα από τα δραματικά animation της JRPG νοοτροπίας είναι πανταχού παρόντα. Η συναισθηματική φόρτιση των προσωπικών ιστοριών της παρέας κορυφώνεται με τον αναβαθμό της εξέλιξης και σε ειδικές περιστάσεις, μάλιστα, καταλήγουν σε εξομολογήσεις και όρκους για να υπερβούν τελικά τον ίδιο τους τον εαυτό. Διασκέδασα αφάνταστα με τους διαλόγους οπού τα παιδιά εξέφραζαν τις αγωνίες, τις προσδοκίες και τα όνειρά τους.
Alchemy and magic
Θα ήταν άδικο να χαρακτηριστεί το παιχνίδι ως attention seeker αφού το βάθος που προσδίδει το gameplay το απογειώνει ακόμα και χωρίς τη συνδρομή τα πανέμορφων γραφικών. Δεν υπαινίσσομαι ότι τα τελευταία είναι περιττά αλλά ότι δεν είναι sine qua non για το είδος. Καθ’ όλη τη διάρκεια του παιχνιδιού το χαμόγελο -αλλά και το γλυκόπικρο μειδίαμα- διαγραφόταν στα χείλη μου· η εμπειρία σας δεν εξαντλείται στα κλασικά χαριτωμένα ερεθίσματα αλλά αναβλύζουν μια οικουμενική παιδική συγκίνηση που δε μπορείτε να αγνοήσετε. Τα quest περιορίζονται στα errands των κατοίκων και τα party quests τα οποία δεν είναι τίποτα περισσότερο από fetching και gathering προκλήσεις με έπαθλο κυρίως κάποια unique αντικείμενα και ενίοτε lore στοιχεία. Στον τομέα της μάχης, το παιχνίδι εφαρμόζει το σύστημα της real time αντιπαράθεσης με τον κάθε χαρακτήρα να αναμένει τη σειρά του σε ένα battle timeline. Όταν το εικονίδιο του χαρακτήρα ή του εχθρού φτάσει στο κάτω μέρος του battle timeline τότε έρχεται η σειρά του για δράση. Οι εχθροί κινούνται παράλληλα αλλά χρονικά ανεξάρτητα από τους ήρωες πράγμα που σημαίνει ότι ο χρόνος δεν σταματά ποτέ και οφείλετε να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Μπορείτε να κάνετε attack, να χρησιμοποιήσετε skills, items, να μετακινήσετε τον χαρακτήρα σε πιο στρατηγικό σημείο ή να αποχωρήσετε από το πεδίο της μάχης.
Τα πρωτεύοντα στοιχεία που διέπουν το σύστημα μάχης είναι τα «action points» (εφεξής AP) που τροφοδοτούν τα skills και είναι κοινά. Τα AP ανανεώνονται με τις απλές επιθέσεις γεμίζοντας το gauge bar το οποίο όταν συμπληρωθεί μπορείτε να το εξελίξετε σε άλλα «tactics» levels. Με αυτόν τον τρόπο αναβαθμίζετε τις επιθέσεις με περισσότερη ευελιξία κινήσεων και μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα συνεπικουρούμενες από buffs. Το «tactics» φτάνει μέχρι το level 3 το οποίο θα σας εξασφαλίσει τρείς επιθέσεις στη σειρά. Το τίμημα για την επιλογή αναβάθμισης του gauge bar είναι το άδειασμά του με αποτέλεσμα να περιοριστείτε προσωρινά στις απλές επιθέσεις μέχρι να ξαναγεμίσει. Παράλληλα με το levelling του tactics gauge, αυξάνεται και το όριο των AP οπότε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε περισσότερα και πιο δυνατά skills. Κατά τη διάρκεια της μάχης, τα υπόλοιπα μέλη του party προτείνουν την επόμενη κίνησή σας με τη μορφή «διαλόγου» -τα «Action Orders»- για τις οποία διαθέτετε βραχύ χρονικό διάστημα για να τα εκτελέσετε. Με την επιτυχή εφαρμογή τους οι εχθροί θα δεχτούν critical και γενικά πιο δραστικό damage.
Η επίθεση αποτελείται από δυο modes· τα «negative» και «aggressive». Κατά το πρώτο, οι επιθέσεις της AI περιορίζονται στο normal επίπεδο των simple attacks ενώ στο δεύτερο οι χαρακτήρες θα επιλέξουν αυτοβούλως skills καταναλώνοντας SP. Προφανώς το aggressive mode απαιτεί τις ανάλογες critical περιστάσεις και τους αντιστοίχους εχθρούς. Η επίθεση ξεκινάει όταν συναντηθείτε με εχθρό. Αν τον αιφνιδιάσετε κραδαίνοντας όπλο ή gathering equipment τότε έχετε το πλεονέκτημα να ξεκινήσετε πρώτοι τη μάχη και με 10 AP εκ των προτέρων. Επίσης, μπορείτε να προβείτε σε άμεση επίθεση ενεργοποιώντας το «Quick Action» -μια κίνηση έσχατης λύσης στην πλειονότητα των περιπτώσεων- με το οποίο θα παρακάμψετε την σειρά προτεραιότητας στη μάχη με συνέπεια να καταναλώσετε άμεσα και τα 10 AP είτε με skill attack είτε με item attack –τα οποία θα δούμε πιο κάτω. Αισθητά ενοχλητική είναι η απουσία από το jump mechanism -ενώ υπάρχει σαν δυνατότητα- η μετάβαση από πλατφόρμες και γενικά από κάποιο ψηλότερο σημείο σε κατώτερο προκειμένου να συντομεύετε τις διαδρομές σας. Θα βρεθείτε να κάνετε τον κύκλο πολλές φορές χωρίς λόγο. Πραγματικά αδυνατώ να δικαιολογήσω την έλλειψη μιας τόσο απλής αλλά επιτακτικής gameplay προσθήκης. Τα mobs γίνονται respawn -όπως και τα sources για συλλογή crafting material- με την επανείσοδο στην περιοχή όπως επίσης και μετά από rest σε «safety flowers» στην σκιά των οποίων επαναπαύεσαι μια μόνο φορά και μετά από εύλογο χρονικό διάστημα αναζωογονούνται.
Ο χάρτης είναι συνοπτικός και πρακτικός δίνοντας στίγμα για τα σημεία ενδιαφέροντος, όπως εν εξελίξει quests, exits, guideposts, merchants, NPCs και άλλα. Σχετικά σύντομα θα ξεκλειδώσετε και τα «guideposts» τα οποία εξυπηρετούν το fast traveling σε όλη την επικράτεια το νησιού Kurken. Δυστυχώς, το παιχνίδι είναι πολύ γραμμικό και στην πραγματικότητα κινείσαι εντός και πέριξ του νησιού το οποίο δε διακρίνεται για το μέγεθός του. Αυτό που ίσως ξενίζει –αν και δε θα έπρεπε αφού δεν πρόκειται για open world rpg- είναι ο περιορισμός να επισκεφτείτε διάφορες περιοχές όταν είσαι underleveled ή λόγω εξέλιξης του σεναρίου.
Atelier χωρίς alchemy δε νοείται οπότε θα συναντήσουμε κι εδώ το βασικότερο mechanic της σειράς. Στο κομμάτι αυτό έχουν γίνει σημαντικές τροποποιήσεις και προσθήκες καθιστώντας την όλη διαδικασία challenging και το λειτουργικό σύστημα πιο user friendly. Έχουμε να κάνουμε με ένα σύστημα grid το οποίο σας ενθαρρύνει να συνεχίζετε τις προσπάθειες αναβάθμισης ξεκλειδώνοντας καινούργια recipes. Μπορεί να φαίνεται δύστροπο στην αρχή αλλά το σύστημα είναι σαφώς πιο απλοποιημένο και κατ’ επέκταση ευχάριστο. Τοποθετείτε τα κατάλληλα αντικείμενα στο εκάστοτε «material loop» το οποίο είναι η βάση, μια σφαίρα στην οποία τοποθετείτε συγκεκριμένα αντικείμενα σύμφωνα με τις ενδείξεις των recipes που έχετε στη διάθεσή σας. Αν τοποθετήσετε περισσότερα αντικείμενα τότε αναβαθμίζετε το quality ή/και ξεκλειδώνετε -με το κατάλληλο item element-και άλλα material loop που δίνουν ιδιότητες και κ.λπ. Τα material loops συνδέονται μεταξύ τους μέσω ενός «δικτύου» όπου μπορείτε να ξεκλειδώσετε και άλλα που περιλαμβάνουν upgrade για το synthesis quality του αντικειμένου, προσθήκη effects, δημιουργία traits, ξεκλείδωμα επιπλέον recipes κ.λπ. Για να δημιουργήσετε ένα αντικείμενο χρειάζεται να βρίσκεστε σε υψηλότερο Alchemy Level από αυτό. Η διαφορά των effects με τα traits είναι ότι τα πρώτα είναι σταθερά χαρακτηριστικά που μεταβιβάζονται από τα υλικά στα δημιουργημένα αντικείμενα ενώ τα δεύτερα είναι αποτέλεσμα ξεκλειδώματος συγκεκριμένων traits loops. Εξυπακούεται πως το υψηλότερο quality των νέων αντικειμένων είναι πιο αποτελεσματικό είτε αφορά τον attack είτε το healing.
Πολλές φορές θα χρειαστεί να επιστρατεύσετε τη λογική και τη φαντασία σας καθώς δεν αναφέρονται πάντα όλα τα αντικείμενα που είναι απαραίτητα για μια συνταγή. Κάθε material loop διαθέτει ένα από τα τέσσερα στοιχεία των fire, ice, lightning και wind με τα αντίστοιχα χρώματα κόκκινο, μπλε, κίτρινο, πράσινο. Βάσει αυτών θα πρέπει να κινηθείτε σύμφωνα με τις ενδείξεις στο κάτω μέρος των material loop. Πρόκειται για ένα πολύ διασκεδαστικό σύστημα με το οποίο πέρασα ευχάριστα πολλές ώρες, πράγμα πολύ σπάνιο για εμένα καθώς δεν φημίζομαι για την υπομονή μου σε συστήματα δημιουργίας αντικειμένων. Το gathering, χρησιμοποιώντας το κατάλληλο gathering equipment, γίνεται με το «swing» και το «charge swing» για να περισυλλέξετε ταυτόχρονα περισσότερα αντικείμενα. Επίσης, το ίδιο gathering spot μπορεί να σας αποφέρει εναλλακτικά αντικείμενα αν χρησιμοποιήσετε διαφορετικό gathering equipment κάθε φορά. Ανάλογα με ποιο equipment κάνετε swing ή αν το κάνετε κατά τη διάρκεια ημέρας και νύχτας τότε το loot μπορεί να διαφέρει. Η πόλη είναι αρκετά ζωντανή, με τους κατοίκους της να κυκλοφορούν κατά τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας σε διαφορετικά δρομολόγια και πόστα έχοντας και διαφορετικά πράγματα να σας πουν. Στον παραπάνω κανόνα συμπεριλαμβάνονται και κάποια τέρατα τα οποία εμφανίζονται σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας ή της νύχτας με αντίστοιχα rare drops. Συνοπτικά, φανταστείτε ένα σύστημα με το οποίο μπορείτε να δημιουργήσετε και να μεταποιήσετε σχεδόν τα πάντα. Ακόμα και το Atelier σας μπορείτε να διαμορφώσετε όπως θέλετε! Μπορείτε ακόμα να φυτεύετε σπόρους για συγκομιδή, να χτίσετε κατασκευές, να ψαρεύετε, να κόβετε ξύλα, να αλληλογραφείτε με τους υπόλοιπους φίλους σας. Ένα theme park εφηβείας!
Οι χαρακτήρες έχουν τη δυνατότητα να τοποθετήσουν στο όπλο τους -και πιο συγκεκριμένα στα Core Crystals slots- ένα item το οποίο αν και θα χρησιμοποιείται δεν θα αναλώνεται. Ο αριθμός των Core Crystals εξαρτάται κάθε φορά από το όπλο που έχετε στην κατοχή σας. Το core item έχει, βέβαια, κάποιους περιορισμούς αφού για να το χρησιμοποιείτε ξοδεύετε core points στην ίδια λογική με τα AP των skills. Αν τα core points εξαντληθούν τότε παύει να είναι ενεργή η εν λόγω ικανότητα αχρηστεύοντας και το συγκεκριμένο item το οποίο πρέπει να αντικαταστήσετε. Για να τα αναπληρώσετε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα υπόλοιπα core items με το «convert to cc» για να τα μετατρέψετε σε core points. Επίσης, δε μπορείτε να εισαγάγετε item που βρίσκεται σε μεγαλύτερο level από το dexterity του χαρακτήρα. Στο δωμάτιο της Ryza υπάρχει το container στο οποίο τοποθετούνται όσα αντικείμενα βρίσκονται προσωρινά στο inventory της. Το container διαθέτει 5000 θέσεις για την αποθήκευσή τους. Μπορεί να φαντάζει επαρκέστατος χώρος αλλά, πιστέψτε με, θέλει οργάνωση και σωστή διαχείριση προκειμένου να μην αφήσετε στη μέση κάποια συνταγή επειδή ξεχάσατε να περισυλλέξετε ένα αντικείμενο. Η αλήθεια είναι ότι κατά την διάρκεια της μάχης θα είστε ιδιαίτερα απασχολημένοι γιατί όλα φαίνονται να κινούνται με τέτοιο τρόπο που δεν επιδέχονται και δεν συγχωρούνται καθυστερήσεις και αναβολές. Μη φοβηθείτε, όμως, γιατί είναι θέμα χρόνου μέχρι να εκπαιδευτεί το μάτι και κατ’ επέκταση τα αντανακλαστικά σας για να αντεπεξέλθετε στο ιδιαίτερα απαιτητικό σύστημα μάχης. Το βρήκα πολύ ενδιαφέρον και απήλαυσα κάθε στιγμή. Υπάρχει ένα «όμως» το οποίο φυσικά δεν αρκεί για να βυθίσει το παιχνίδι στα Τάρταρα αλλά δεν παύει να αποτελεί ένα σημαντικό μειονέκτημα. Οι μάχες, μοιάζουν σαν να έχουν δευτερεύοντα χαρακτήρα, σαν να πιέζεται το παιχνίδι να τους εντάξει σαν ξένο σώμα στους μηχανισμούς του.
Story of my life
Όταν ένα παιχνίδι σε προδιαθέτει να συμμετέχεις στην εξιστόρησή του και με την αναπόληση σίγουρα κάτι ιδιαίτερο συμβαίνει εδώ. Το «Atelier Ryza: Ever Darkness & the Secret Hideout» διαθέτει εξαιρετικού κάλλους γραφικά, χαριτωμένους αλλά και ιδιαίτερα σοβαρούς διαλόγους ανάμεσα στην παρέα των φίλων, νοσταλγικό μουσικό θέμα και ένα στιβαρό και ανταποδοτικό gameplay. Είναι από τις ελάχιστες εκείνες φορές που ένα video game διαπνέεται από έναν αέρα ανανέωσης και φρεσκάδας παρά την πολύχρονη παρουσία του ως franchise.
Ευχαριστούμε θερμά την CD Media για την διάθεση του παιχνιδιού.
