Το 2016 η Oxide Games σε συνεργασία με την Stardock κυκλοφορούν το Ashes of the Singularity, ένα φιλόδοξο real time strategy game και το 1ο ever παιχνίδι που χρησιμοποίησε DirectX 12. 8 χρόνια μετά η Oxide επιστρέφει με το Ara: History Untold, ένα 4X strategy game που έχει στο στόχαστρο του να εκθρονίσει το Civilization από την θέση του βασιλιά.
Το πρώτο πράγμα που παρατήρησα στο Ara είναι ότι δεν έχει αναμονή για το “next turn” – όλοι οι παίκτες κινούνται ταυτόχρονα και “κλειδώνουν” τις κινήσεις τους, κάτι που κάνει τεράστια διαφορά ειδικά προς το endgame οπού πολλές φορές οι παίκτες περιμένουν να παίξουν περισσότερο απ’ ότι καταλήγουν να παίξουν στην σειρά τους. Το επόμενο πράγμα που παρατήρησα ήταν ένα πάρα πολύ βαθύ crafting σύστημα που μου θύμισε λίγο την σειρά Anno, με αγαθά που χρησιμοποιούνται για να ενισχύσουν άλλες βελτιώσεις στην πόλη – για παράδειγμα ένα workshop μπορεί να φτιάξει άροτρα τα οποία με την σειρά τους βελτιώνουν την παραγωγή στις φάρμες.
Αντί για εξάγωνα το Ara σπάει τον χάρτη σε περιοχές/νομούς στις οποίες οι πόλεις μπορούν να επεκταθούν όσο μεγαλώνουν. Αξίζει να σημειωθεί ότι το παιχνίδι παίζεται με έως 36 άτομα online το οποίο είναι ένα χάος που πρέπει όλοι να δουν τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους. Ενάντια στο AI, το παιχνίδι έχει το κλασσικό diplomacy system που έχουν σχεδόν όλα τα παιχνίδια του είδους, χωρίς να είναι κάτι ιδιαίτερα βαθύ ή αξιοσημείωτο.
Η παρτίδα ξεκινάει με την πρώτη πόλη ήδη τοποθετημένη στον χάρτη και μια ομάδα από scouts έτοιμη να εξερευνήσει και να μαζέψει τα resource caches που είναι διάσπαρτα στον χάρτη, καθώς και να οργανώσει hunts ενάντια στην πανίδα του χάρτη. Φυσικά υπάρχουν “βάρβαροι” στην μορφή άλλων tribes με τις οποίες μπορεί να υπάρξει δυνατότητα φιλίας ή ακόμα και συμμαχίας/ένωσης με τον λαό μας ολοκληρώνοντας θετικά αποστολές (events με επιλογές στην πραγματικότητα). Αρχικά θα φτιάξουμε τις βασικές υποδομές στην πόλη – φάρμες για φαγητό, workshop για crafting αντικειμένων, και dwellings για να σηκώσουμε το ‘ταβάνι’ capacity της πόλης μας. Από εκει και πέρα, ανάλογα με το πολύ standard research tree, τα πράγματα περιπλέκονται όλο και περισσότερο.
Η πόλη, όταν μεγαλώσει αρκετά, επεκτείνεται και μπορεί να επιλεγεί μια γειτονική περιοχή η οποία θα γίνει δική μας στον επόμενο γύρο. Οι περιοχές έχουν bonus παραγωγής (0-4) σε φαγητό/ξυλεία/υλικά/οικονομία, τα οποία επηρεάζουν τις αποδόσεις στις αντίστοιχες βελτιώσεις οπότε χρειάζεται μια σχετική προσοχή και σχεδιασμός τι πάει και πού, ειδικά όταν η περιοχή έχει και κάποιο ξεχωριστό στρατηγικό resource που χρειαζόμαστε. Ανέφερα πριν το crafting που γίνεται σε κάποια από τα κτήρια που φτιάχνουμε. Πέρα από τα υλικά που χρησιμοποιούνται ως supplies στο εκάστοτε κτήριο και τα οποία θα καταναλωθούν μια φορά, υπάρχουν και αγαθά που χρησιμοποιούνται για να ενισχύσουν την παραγωγή κάποιου άλλου αντικειμένου και αυτά απαιτούν Χ αριθμό του αντικειμένου ανά γύρο (π.χ. τα βιβλία θέλουν 1 χαρτί/γύρο για να κατασκευαστούν 100% γρηγορότερα).
Επίσης, καίριας σημασίας είναι τα αγαθά που χρησιμοποιούνται ως “ανέσεις” στις πόλεις και που είναι απόλυτα απαραίτητα ειδικά στις μεγαλύτερες απ’αυτές. Τα αγαθά παρέχουν κάποιο bonus στην πόλη είτε αυτό είναι μια αναγκαία ύλη π.χ. φαγητό ή κάτι που επηρεάζει την ποιότητα ζωής όπως ευτυχία η οποία με την σειρά της επηρεάζει την απόδοση των κτηρίων – νόμιζα ότι δεν είχα αρκετές φάρμες σε μια πόλη γιατί ήταν μείον σε φαγητό αλλά τελικά έφταιγε ότι το happiness ήταν περίπου στο 50% και οι φάρμες έβγαζαν την μισή παραγωγή απ’ ότι αν ήταν στο 100%. Η κατανόηση των συστημάτων που κυβερνάνε την παραγωγή και κατανομή των αγαθών -το gameplay χαρακτηριστικό που ξεκάθαρα κάνει το Ara να ξεχωρίζει- είναι ίσως η σημαντικότερη δεξιότητα που χρειάζεται ένας παίκτης του παιχνιδιού για να βγει στην κορυφή.
Μιλώντας για την κορυφή, η επιτυχία του λαού μας μετριέται σε fame. Το fame αποκτάται σταδιακά μέσω του prestige το οποίο με την σειρά του έρχεται στην κατοχή μας πετυχαίνοντας σε έναν από 8 τομείς οι οποίοι κυμαίνονται από στρατιωτική ισχύ, σε επιστήμη ή βιομηχανία αλλά και σε θρησκεία/κουλτούρα. Prestige μαζεύουμε επίσης με masterpieces και masterpiece sets τα οποία δημιουργούν οι αντίστοιχοι great scientists/engineers/artists αν τους αναθέσουμε σε κάποιο αντίστοιχο κτήριο αντί για θέσεις στην κυβέρνηση μας όπου θα μας δώσουν μοναδικά bonuses.
Είναι σημαντικό να είμαστε ψηλά στα fame standings γιατί μολις κάποιος ανακαλύψει την “era catalyst” τεχνολογία της εκάστοτε εποχής σε κάθε Act, δηλαδή την καίρια τεχνολογία που θα προχωρήσει ολόκληρο τον κόσμο στο επόμενο Act, μόνο οι top στα standings θα προχωρήσουν και οι υπόλοιποι λαοί θα εξαλειφθούν μπροστά στο σκληρό πέρασμα της ιστορίας. Η απεικόνιση της ανθρώπινης ιστορίας είναι θαυμάσια και νομίζω η καλύτερη έκδοση αυτού του συστήματος που έχω δει έως τώρα – και ναι, η τελευταία από όλες τις Ages (4 ages για κάθε ένα από τα 3 acts = 12 ages), μας πάει στο sci-fi με Mechas και Railguns.
Η μάχη, δυστυχώς, είναι ένα σημείο που με απογοήτευσε ερχόμενος από το εξαιρετικό humankind το οποίο είναι ακριβώς αυτό που έψαχνα στο genre του 4X. Το Ara ακολουθεί την συνταγή του Civilization, αλλά επιτρέπει από νωρίς μεγαλύτερους στρατούς από το τραγικό “Max 3 Units” του Civ VI οι οποίοι συντάσσονται αφενός σε ειδικούς σχηματισμούς που ορίζουν το μέγεθος του στρατού και έπειτα σε τακτικές όπως ενός line battalion που θα έχει 2 melee & 1 ranged unit στη σειρά, ενώ ένα wedge tactic θα έχει 1 melee μπροστά, 2 ranged πίσω. Άλλο παράδειγμα είναι το αγαπητό blitz division, που ορίζει μία ‘πυραμίδα’ με γραμμές 1-2-3 για συνολικά 6 άρματα. Οι μάχες υποστηρίζουν πολλούς στρατούς στο ίδιο tile (ευτυχώς) αλλά αφότου και ξεκινήσει ο χορός, η μάχη σταματάει μόνο όταν διαλυθεί ένας από τους 2 στρατούς, το οποίο μπορεί με την σειρά του να διαρκέσει αρκετούς γύρους, επιτρέποντας στις δυνάμεις να ενισχυθούν από φιλικές δυνάμεις που καταφθάνουν σε 2ο χρόνο. Το παιχνίδι προσφέρει ένα πολύ ωραίο παρουσιαστικό καθώς μπορεί ο παίκτης να χαζέψει μια αναπαράσταση της μάχης, αλλά χωρίς καθόλου διαδραστικότητα.
Εντάξει, δεν ζήτησα να ξεκινάει μάχη και να γυρνάμε σε βάθος Total War, αλλά ο βασιλιάς εδώ νομίζω είναι τα Humankind & W40K Gladius (αν και για να είμαστε δίκαιοι, η μάχη είναι το μοναδικό πράγμα που κάνει το Gladius να λάμπει) που δίνουν περισσότερες επιλογές. Εδώ δεν υπάρχει η λογική του war support ή κατι αντίστοιχο – ένας πόλεμος έχει συγκεκριμένα objectives και διάρκεια και μόλις λήξουν τελειώνει και ο ίδιος ο πόλεμος και πρέπει να περιμένουμε αρκετούς γύρους για να κηρύξουμε εκ νέου – κάτι ιδιαίτερα εκνευριστικό όταν αποφασίζει το AI να επιτεθεί. Εδώ ο παίκτης απωθεί την επίθεση και ο πόλεμος τελειώνει πριν προλάβουμε να ισοπεδώσουμε κατ’ αρέσκεια μας την ανόητη αυτοκρατορία του ανταγωνιστή μας – έκτος και αν ελέγχουμε λαό με κατάλληλα traits ή κατάλληλη κυβέρνηση, όπου η επιλογή για “war of annihilation” γίνεται διαθέσιμη, αλλά κοστίζει πάρα πολύ σε fame για να κηρυχθεί.
Από μία οπτική γωνία ίσως είναι καλύτερα που η μάχη είναι τόσο χαλαρή, γιατί ο χρόνος που περνάω στις πόλεις να σχεδιάζω την ορθή και βέλτιστη ανάπτυξη τους αλλά κυρίως το να δω ποιο κτήριο δεν έγινε upgrade και είναι ακόμα στην μορφή που είχε στην αρχαιότητα ή να σημειώνω ποιο αγαθό χρειάζεται που καταναλώνει την μερίδα του λέοντος στο playtime μου, ειδικά όταν οι πόλεις αρχίζουν και γίνονται πολυάριθμες. Αν και το UI είναι αρκετά λειτουργικό και χαριτωμένο, υπάρχουν σίγουρα πολλά περιθώρια βελτίωσης όπως και ανάγκη δημιουργίας μιας οθόνης που θα δείχνει σε πλέγμα το εκάστοτε υλικό από που παράγεται την δεδομένη στιγμή, που χρησιμοποιείται και που μπορεί να χρησιμοποιηθεί επιπλέον. Αυτό το κομμάτι, δηλαδή το fine tuning της αυτοκρατορίας, είναι το αγαπημένο μου σημείο στο Ara και με χαλαρώνει – μέχρι την στιγμή που θα πρέπει να περάσω από όλους τους crafters για να δω που χρησιμοποιώ ένα παραπάνω ατσάλι απ’ όσο παράγω για να το κλείσω πριν ξεμείνουν οι αποθήκες.
Ο τεχνικός τομέας είναι εντυπωσιακός. Η Oxide ήθελε το Ara να είναι το πιο οπτικά εντυπωσιακό 4X (ένας τομέας που ποτέ δεν ήταν η αυθεντία του είδους) και τα κατάφερε και με το παραπάνω. Το zoom in μπορεί να γίνει σε ακραίο βαθμό που θυμίζει τα management sims της Frontier (Planet Zoo, Jurassic World Evolution) όπου ο παίκτης μπορεί να χαζέψει λεπτομερή χλωρίδα/πανίδα αλλά και το εκάστοτε district και τις αναβαθμίσεις του. Η δουλειά που έχει γίνει στην ποιότητα τον γραφικών αποσβολώνει, όπως επίσης αποσβολώνουν και οι απαιτήσεις στο σύστημα για να απεικονίσει αυτό το αποτέλεσμα. Η 4070 μου ζορίστηκε πάρα πολύ προς το late game, διατηρώντας 48~ FPS σε 1440p ανάλυση με όλα στο ultra καθώς δυστυχώς το παιχνίδι δεν προσφέρει ακόμα κάποια επιλογή DLSS/FSR να ελαφρύνει τον φόρτο – ελπίζω μελλοντικά να υπάρξει σοβαρό optimization.
Οπότε, καταφέρνει το Ara να εκθρονίσει το Civilization? Εξαρτάται. Το Ara πατάει κάπου ανάμεσα μεταξύ της ‘βάσης’ των Civilization και των νεοτερισμών ανταγωνιστών όπως Humankind & Dune Spice Wars (εξαιρετικά και τα δυο παρεμπίπτοντος). Βελτιώνει πολλά σημεία στα οποία χωλαίνει αυτή τη στιγμή ο μπαμπάς του genre, αλλά ταυτόχρονα το παίζει αρκετά safe. Αυτό που προσφέρει είναι περισσότερο ένα empire management sim με στοιχεία από την σειρά Anno ως προς τα production chains των αγαθών, ενώ έχει και ένα στιβαρό army system το οποίο όμως το κρατάει πίσω το war system. Είναι ένα πανέμορφο παιχνίδι το οποίο πετυχαίνει τον στόχο του ως 4X – να θέλεις πάντα να παίξεις έναν γύρο παραπάνω. Για πρώτη προσπάθεια στο είδος, το Ara είναι ένα καταπληκτικό αποτέλεσμα, που το προτείνω τόσο στους λάτρεις των εντυπωσιακών γραφικών, όσο και στους fans του Civilization που θέλουν κάτι που να προχωράει το είδος ή σε όσους έχουν γράψει τις ώρες που άντεξαν σε Humankind/Endless Legend και θέλουν κάτι που δεν σου τηγανίζει τον εγκέφαλο.
